Δικαστικό Μέγαρο Τρίπολης

ΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΜΕΓΑΡΟ ΤΡΙΠΟΛΗΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ

     Η Τρίπολη, μετά τις επιδρομές και λεηλασίες των στρατευμάτων του Ιμπραήμ, ήταν μια απολύτως κατεστραμμένη πόλη. Ωστόσο, ως πόλη σύμβολο στον αγώνα της Εθνικής Ανεξαρτησίας αλλά και ως γεωγραφικό κέντρο της Πελοποννήσου, έτυχε του ενδιαφέροντος του πρώτου Κυβερνήτη στις αρχικές βασανιστικές προσπάθειες για την οργάνωση και λειτουργία του νεοσύστατου ελληνικού κράτους.

  Με το ΙΘ΄ Ψήφισμα του Ιωάννη Καποδίστρια «περί του διοργανισμού των Δικαστηρίων» έγινε η σύσταση κάποιων - λίγων Δικαστηρίων της χώρας. Το έτος 1829 συστάθηκε και άρχισε να λειτουργεί το Δικαστήριό μας με τον τίτλο «Πρωτόκλητον του τμήματος Αρκαδίας». Από τότε και μέχρι σήμερα είναι συνεχής η λειτουργία του, αφού ακολούθως με το 38/5-11-1834 Βασιλικό Διάταγμα, με το οποίο ιδρύθηκαν δέκα (10) Πρωτοδικεία, τρία (3) Εμποροδικεία, δύο Εφετεία με έδρες την Τρίπολη και την Αθήνα και ο ΄Αρειος Πάγος με έδρα την Αθήνα, έλαβε τον τίτλο «Πρωτοδικείον Αρκαδίας που εδρεύει εις Τρίπολιν».

  Το Πρωτοδικείο Τριπόλεως, μαζί με την Εισαγγελία, το Ειρηνοδικείο, το Πταισματοδικείο και τα γραφεία του Δικηγορικού Συλλόγου Τριπόλεως, είχαν την τύχη να στεγαστούν και λειτουργήσουν, από το έτος 1934, στο εντυπωσιακό και ιδιαίτερα ενδιαφέρον, αρχιτεκτονικά, ΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΜΕΓΑΡΟ. Βρίσκεται στο πλέον όμορφο σημείο της πόλης, που αποτελεί η Πλατεία ΄Αρεως και τα πάρκα που την περιβάλλουν. Η απόφαση για την κατασκευή του Μεγάρου ελήφθη το έτος 1911 επί Υπουργίας στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, της κυβέρνησης του Ελ. Βενιζέλου, του εξαίρετου νομομαθούς, καταγομένου από την Καρύταινα Αρκαδίας, Νικολάου Δημητρακόπουλου. Ξεκίνησε η κατασκευή του, λόγω όμως οικονομικής δυσπραγίας περατώθηκε μετά από είκοσι (20) χρόνια, έπειτα από συνεχείς προσπάθειες, παρεμβάσεις και αιτήματα ενός άλλου Αρκάδα πολιτικού, που είχε διατελέσει Υπουργός Δικαιοσύνης, του Θεοδώρου Τουρκοβασίλη. Είναι αυτός που τέλεσε τα εγκαίνια του Μεγάρου ως Υπουργός Παιδείας, πλέον, της κυβέρνησης Π. Τσαλδάρη. Είναι λιθόκτιστο διώροφο με υπόγειο, με ενδιαφέροντα νεοκλασικά αρχιτεκτονικά και διακοσμητικά στοιχεία στις όψεις, καθώς και με αξιόλογο εσωτερικό διάκοσμο και έχει κηρυχθεί διατηρητέο μνημείο. Ιδιαίτερο μνημείο αποτελούν αίθουσες του υπογείου του, με χαραγμένες στους τοίχους παραστάσεις και μηνύματα κρατουμένων και μελλοθανάτων, αφού στα χρόνια της κατοχής και του εμφυλίου πολέμου, χρησιμοποιήθηκαν ως κρατητήρια.

     Από αναφορά της 11ης Μαΐου 1831 του εκκλήτου Δικαστηρίου Τριπόλεως προς την επί Δικαιοσύνης Γραμματεία, που ευχής έργο είναι να αποτελεί οδηγό για όλους όσοι εμπλέκονται με την απονομή της Δικαιοσύνης: «Πλήθος υποθέσεων επεσωρεύθησαν εις το δικαστήριον τούτο και καθ' εκάστην ολονέν επισωρεύονται. Το δικαστήριον ενασχολείται ανενδότως εις αυτάς .... αδιακόπως από της ανατολής του ηλίου μέχρι δυσμών και μετ' αυτήν την δύσιν εισέτι ικανάς ώρας εργάζεται ....». (ΓΑΚ, υπ. Δικαιοσύνης, 11 Μαΐου 1831).   

   Στην είσοδο του Δικαστικού Μεγάρου, ο Δήμος Τρίπολης, τοποθέτησε τους ανδριάντες των δικαστών Γεωργίου Τερτσέτη και Αναστασίου Πολυζωϊδη οι οποίοι έμειναν στην ιστορία για την σθεναρή στάση τους στην πολύκροτη δίκη των αγωνιστών της Ελληνικής επανάστασης στο Ναύπλιο το 1834 αρνούμενοι να καταδικάσουν σε θάνατο τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και τον Δημήτριο Πλαπούτα που κατηγορήθηκαν μαζί με τον Κίτσο Τζαβέλλα και άλλους αγωνιστές για εσχάτη προδοσία.

   Απέναντι από το Δικαστικό Μέγαρο και αντικριστά από τους ανδριάντες των αδέκαστων δικαστών, δεσπόζει στο άλλο άκρο της πλατείας ο ανδριάντας του έφιππου αρχιστράτηγου - γέρου του Μωριά Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.

Χωρική Αρμοδιότητα

Στη χωρική αρμοδιότητα του Πρωτοδικείου Τρίπολης, υπάγονται οι Δήμοι Βόρειας Κυνουρίας, Γορτυνίας, Μεγαλόπολης και Τρίπολης.

Πλην  των παρακάτω Τοπικών Κοινοτήτων:

Άγιος Ανδρέας,  Άστρος,  Καστάνιτσα, Κορακοβούνι, Κούτρουφα,  Μελιγού, Ξηροπήγαδο, Παράλιο Άστρος, Πλάτανος, Πραστός, Σίταινα και Χάραδρος, του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας, που υπάγονται στο Πρωτοδικείο Ναυπλίου.

Βάχλια, Βελημάχι, Βιδιάκι, Βούτσι, Δήμητρα, Καρδαρίτσι, Κοντοβάζαινα, Λιβαδάκι, Μοναστηράκι, Παραλογγοί, Πελέκιο (Συνοικία Μοναστηρακίου Γορτυνίας), Ράχες, Τριποταμιά και Χώρα του Δήμου Γορτυνίας, που υπάγονται στο Πρωτοδικείο Πύργου.

Της Κοινότητας Κοσμά, που υπάγεται στο Πρωτοδικείο Σπάρτης.